Finanse dla kobiet: właściwe zabezpieczenie emerytalne i droga do niezależności finansowej
|
Czas czytania: ok. 5 min.
- W całej Europie brak edukacji finansowej, zwłaszcza w zakresie zabezpieczenia emerytalnego i inwestycji dotyka szczególnie kobiet.
- Niewiele osób zajmuje się tematem inwestycji i zazwyczaj wzbrania się przed inwestowaniem swoich pieniędzy.
- W całej UE różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn sięga 15 procent. W wielu krajach różnice w dochodach kobiet i mężczyzn są jeszcze większe.
- Ten, kto mniej zarabiał otrzyma później mniejszą emeryturę. Dlatego ubóstwo w starszym wieku dotyka głównie kobiet.
- Prywatne zabezpieczenie emerytalne jest zatem niezbędne i w ogromnym stopniu poprawia sytuację finansową w podeszłym wieku.
Jeśli chodzi o kwestie równouprawnienia w ciągu ostatnich stu lat wiele się zmieniło. Emancypacja nie dotarła ostatecznie jeszcze tylko w obszar finansów i nadal to głównie mężczyźni są odpowiedzialni za finanse i zabezpieczenie emerytalne. Aby zapewnić sobie dobre warunki życia na emeryturze i przeciwdziałać ubóstwu w podeszłym wieku, kobiety muszą stać się bardziej niezależne finansowo.
Wiele tradycyjnych wzorców od dawna już nie obowiązuje. Minęły czasy, kiedy kobiety musiały walczyć o prawo do głosowania czy swobodnego wykonywania zawodu, ale droga do wolności finansowej wciąż wydaje się daleka, nawet w dzisiejszych czasach. Ciągle zbyt wiele kobiet w małżeństwie i związkach partnerskich polega na mężczyznach, tracąc na tym w przypadku separacji lub śmierci partnera. Różnice w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn, minimalne emerytury i ubóstwo w podeszłym wieku – takie zjawiska nie powinny mieć miejsca w nowoczesnym społeczeństwie. Tym ważniejsze jest więc, aby kobiety wzięły sprawy swojego utrzymania i finansów we własne ręce!
Tak wygląda sytuacja kobiet i finansów w Europie
Fakt, że kobiety w ogóle mniej przejmują się finansami niż mężczyźni, wynika głównie z niedostatku edukacji finansowej. Na podstawie badań szacuje się, że różnica w poziomie wiedzy między mężczyznami, a kobietami wynosi co najmniej 20 procent, w wielu krajach jest nawet wyższa. W badaniach sondażowych aż trzy czwarte uczestników oceniło swoją wiedzę na temat finansów jako niską lub żadną. To pokazuje, że kobiety powinny zwrócić większą uwagę na edukacje finansową i to jak najwcześniej. Strach i niewiedza są największymi przeszkodami, gdy chodzi o aktywne działanie na rzecz własnego zabezpieczenia emerytalnego.
Wprawdzie coraz więcej kobiet oszczędza, ale bardzo niewiele z nich inwestuje. Skłania się natomiast ku rzekomo bezpiecznym formom inwestowania, takim jak lokaty czy otwarte konta oszczędnościowe. Jednak ze względu na niskie stopy procentowe i inflację, taki rodzaj „inwestycji” nie przynosi zakładanego zysku, a może wręcz generować straty. Brak doświadczenia w zarządzaniu finansami i lęk przed stratą powoduje, że większość kobiet sceptycznie odnosi się do form inwestowania przynoszących większe zyski, takich jak akcje i fundusze. Tymczasem, zdaniem ekspertów, to kobiety są lepszymi inwestorami niż mężczyźni - wykazują mniejszą skłonność do przeceniania swoich możliwości, większy spokój, a ich długoterminowe myślenie sprawia, że inwestycje na giełdzie są bardziej udane.
Jednak zamiast spróbować poznać świat finansów, duża część kobiet pozostawia wszystkie decyzje finansowe swoim partnerom. Wiele z nich nie posiada nawet własnego konta bankowego.
W czasach wzrastającej liczby separacji i rozwodów jest to szczególnie przykre, ponieważ bez własnego zabezpieczenia finansowego można bardzo szybko znaleźć się na granicy ubóstwa. Jeśli obecna sytuacja nie ulegnie zmianie, wiele kobiet będzie musiała zmierzyć się z tym problemem.
Zabezpieczenie emerytalne dla kobiet - osoby, które nic z tym nie zrobią ryzykują ubóstwem na starość
Rosnące ubóstwo wśród kobiet w podeszłym wieku ma kilka przyczyn. W Europie nadal istnieje różnica w dochodach kobiet i mężczyzn wynosząca średnio 15 procent, tzw. Gender Pay Gap. Polska plasuje się jeszcze dalej w tej statystyce, z wynikiem prawie 20 procent. Ponadto większość kobiet w wieku emerytalnym przepracowała krócej i zgromadziła mniej punktów emerytalnych niż mężczyźni. Według statystyk, czas poświęcony dzieciom, okresy wychowawcze i zatrudnienie w niepełnym wymiarze godzin to tematy dotyczące nadal głównie kobiet. A osoby, które wpłacają mniej do funduszu emerytalnego w okresie pracy zawodowej, otrzymują również niższą emeryturę. Do tego dochodzi brak edukacji finansowej i wyższa niż u mężczyzn średnia długość życia. Tak więc kobiety, nie tylko zbyt rzadko troszczą się o siebie, ale także żyjąc średnio o pięć lat dłużej potrzebują na emeryturę więcej pieniędzy.
Gender Pension Gap, czyli różnica w wysokości emerytur kobiet i mężczyzn, wynosi w Europie średnio aż 38 procent. W Polsce statystyki wypadają nieco lepiej, bo 20,4 procent, choć nie jest to wcale wynik zadowalający. Oznacza to, że kobiety otrzymują średnio o jedną piąta niższą emeryturę niż mężczyźni. Najwyższy więc czas, aby samodzielnie zatroszczyć się o zabezpieczenie swojej przyszłości. Choć miło jest wspierać się nawzajem w małżeństwie czy związku partnerskim i móc polegać na swoim partnerze finansowo, to zazwyczaj nie jest to dobre rozwiązanie. Po rozstaniu lub śmierci partnera przychodzi czas na brutalne przebudzenie - alimenty lub renta, które nie wystarczają na życie, nie mówiąc już o prywatnych świadczeniach emerytalnych.
Kobiety w życiu zawodowym: o różnicach w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn (Gender Pay Gap) i pułapce pracy w niepełnym wymiarze godzin
Różnice w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn pokazują, gdzie leży problem. Ponieważ jeśli mniej zarabiasz, a więc odprowadzasz mniejsze składki, otrzymasz później niższą emeryturę i może brakować Ci środków na samodzielne utrzymanie się. Dzieje się tak nie tylko dlatego, że kobiety częściej niż mężczyźni pracują w gorzej płatnych zawodach i branżach, czy też rzadziej zajmują stanowiska kierownicze, bo nawet wtedy otrzymują średnio tylko 77 procent wynagrodzenia mężczyzn.
Aby zwrócić uwagę na różnicę w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn ustanowiono Dzień Równości Wynagrodzeń (Equal Pay Day). Europejski Dzień Równości Wynagrodzeń przypada w tym roku na 10 listopada 2021 r. Przy założeniu równej stawki dziennej dla obu płci, od tego właśnie dnia przez resztę roku, kobiety w Europie pracują za darmo. Zatem średnio w Europie, z powodu różnicy w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn, kobiety czynne zawodowo nie otrzymują wynagrodzenia za swoją pracę przez całe 50 dni!
Szczególnie dotknięte zależnością finansową, niskimi dochodami i ubóstwem w starszym wieku są kobiety wychowujące dzieci. Nadal to mężczyzna jest głównym żywicielem rodziny, podczas gdy kobiety, aby opiekować się dziećmi, decydują się na przerwanie kariery zawodowej lub pracują w niepełnym wymiarze godzin. To nie tylko spowalnia ich karierę, ale także obniża ustawową emeryturę. W Polsce 37 procent kobiet biernych zawodowo chciałoby podjąć pracę , ale rezygnuje ze względu na sprawowanie opieki nad dziećmi. Brak miejsc w żłobkach i przedszkolach, zbyt mała elastyczność na rynku pracy sprawiają, że dobrze funkcjonujące modele łączenia życia rodzinnego i zawodowego nie mogą zostać wdrożone lub w ogóle nie są realizowane.
Jak osiągnąć samostanowienie finansowe
Każda kobieta, bez względu na wiek, powinna uniezależnić się finansowo i odpowiednio wcześnie zadbać o swoje zabezpieczenie emerytalne. Osoby, które są zatrudnione i płacą składki na fundusz emerytalny, mają przynajmniej zapewnioną ustawową emeryturę. Ponieważ jednak dla większości ludzi pieniądze te będą niewystarczające i pojawi się luka emerytalna, osoby pracujące powinny poszukać również dodatkowych źródeł do zabezpieczenia emerytalnego. Ponadto kluczowe znaczenie ma zabezpieczenie swojej zdolności do pracy, na przykład poprzez wykupienie odpowiedniego ubezpieczenia.
Nie zawsze możliwa jest ciągła praca w pełnym wymiarze godzin i bez przerw. Dla kobiet, które na przykład nie pracują lub pracują mniej ze względu na dzieci lub krewnych wymagających opieki, prywatna emerytura ma jeszcze większe znaczenie. Czy będzie to prywatne ubezpieczenie emerytalne, IKE, IKZE, czy inne prywatne ubezpieczenie, jest wiele elastycznych modeli. Mogą być one prowadzone z niewielkim wkładem własnym, nawet podczas przerw w karierze. Bez względu na to, czy jest się niezależnym finansowo od swojego partnera, powinno się rozważyć założenie własnego rezerwowego konta oszczędnościowego, aby móc sobie samodzielnie poradzić, w przypadku rozstania lub śmierci partnera. Być może w jednym lub dwóch sferach codziennego życia uda się zaoszczędzić pieniądze, które można będzie przeznaczyć na emeryturę.
Pierwszym krokiem zawsze jest to, aby w ogóle zająć się tematem pieniędzy. Osoby, które określają swoje cele i marzenia i choćby w ograniczonym zakresie planują swoją przyszłość, są na nią lepiej przygotowane. Kluczowe pytania są następujące. Jak wyobrażasz sobie swoją przyszłość zawodową? Czy chcesz mieć dzieci? Czy planujesz zrobić sobie przerwę w pracy? Jak wyobrażasz sobie swoją emeryturę i czy wiesz, czego możesz się spodziewać w kwestii ustawowej emerytury w obecnej sytuacji? Co stanie się w przypadku rozstania z partnerem? Co stanie się w przypadku Twojej niezdolności do pracy?
To jest też ten moment, kiedy zasięgnięcie porady nabiera sensu. Ekspert pomoże Ci przeanalizować Twoją aktualną sytuację, zabezpieczyć się przed ryzykiem, zapewnić właściwą ochronę i jednocześnie skorzystać z ewentualnych dotacji państwowych. Warto to zrobić nawet w młodym wieku. Wszystko, co teraz zrobisz, aby zadbać o swoją emeryturę, będzie procentować w przyszłości!
